Kantoorbediende en kapper, Katwijk aan Zee
Adrianus en Dirk Nicolaas Kapteyn
Het verzet
Het verhaal van Adrianus en Dirk Nicolaas Kapteyn
Het is 19 juli 1944 als de broers Adrianus en Dirk Nicolaas worden gearresteerd tijdens een huiszoeking in het ouderlijk huis op verdenking van vermoedelijk gepleegde sabotage en het hebben van illegale blaadjes en een radioapparaatje. Deze worden ook gevonden en in beslag genomen. Na opgesloten te hebben gezeten op het politiebureau in Katwijk worden de heren overgebracht naar het huis van bewaring aan de Noordsingel in Rotterdam. Hiervandaan worden Dirk Nicolaas op 3 Augustus en Adrianus op 1 September overgebracht naar kamp Amersfoort. om vervolgens op 8 September de een naar werkkamp Ladelund en de ander naar kamp Neuengamme getransporteerd te worden. De omstandigheden in beide kampen waren vreselijk en eisten vele levens door uitputting en ziekte, waaronder ook de levens van Adrianus Kapteyn op 22 December 1944 te Ladelund en Dirk Nicolaas op 14 Januari 1945 te Neuengamme. De broers zijn na de oorlog thuis gehaald.
Concentratiekamp Ladelund, een buitenkamp van Neuengamme vlakbij de Deense grens, heeft bestaan van 1 november tot 16 december 1944. Het kamp was slechts gebouwd voor 200 mensen, maar huisveste ruim 2000 gevangenen uit 12 verschillende landen waarvan de grootste groep uit Nederland kwam en omvatte veel mannen die in Putten waren gearresteerd tijdens de razzia. De gevangenen moesten dwangarbeid verrichten en de 'verdedigingslinie' langs de Duits-Deense grens verlengen. Ze werden met de trein naar Achtrup vervoerd waarna de verzwakte gevangenen 8 kilometer moesten lopen van het station naar Ladelund om vervolgens antitanksleuven te graven tussen Ladelund en Humptrup. De omstandigheden in het kamp waren slecht en de gevangenen werden snel verzwakt als gevolg van overbevolking, rampzalige hygiënische omstandigheden, volledig ontoereikende voedsel en medische voorzieningen, gebrek aan warme kleding en de mishandelingen van de bewakers. 300 mensen stierven in het kamp gedurende de 6 weken van zijn bestaan en de lichamen werden begraven op het kerkhof van de stad. De graven dienen als uitgangspunt en focus van het huidige monument. Aan het einde van de oorlog werden vluchtelingen en ontheemden gehuisvest in de kazerne van het voormalige concentratiekamp. De laatste vluchtelingenfamilies verlieten het kamp in 1959 en de laatste barak werd in 1970 afgebroken. Concentratiekamp Neuengamme ligt vlakbij de stad Hamburg. Neuengamme was in de Tweede Wereldoorlog met meer dan 80 buitenkampen het centrale concentratiekamp van Noord-Duitsland. In 1938 was Neuengamme zelf nog een buitenkamp van het concentratiekamp Sachenhausen, ingericht om gevangenen in de steenfabriek van de SS uit te buiten. Sinds 1940 is Neuengamme als zelfstandig concentratiekamp verder gegaan. In de loop van de oorlog deporteerden de nazi's tienduizenden mensen uit heel Europa naar Neuengamme. Van de ongeveer 106.000 gevangen die naar Neuengamme zijn gevoerd, zijn ongeveer 55.000 gevangenen in Neuengamme omgekomen.